Την ερχόμενη Τετάρτη 4 Αυγούστου, θα ζήσουμε στο Ηρώδειο μια πραγματικά μεγάλη συναυλία: παίζουν τα αδέλφια Brian και Roger Eno. Είναι συναυλία που σου διαμορφώνει το πρόγραμμα των διακοπών. Δεν μπορεί να λείπεις την ημέρα αυτή από την Αθήνα, σας μιλάω σε προσωπικό επίπεδο. Ο Brian και ο Roger Eno θα εμφανιστούν ζωντανά για πρώτη φορά μαζί και μιλάμε για ένα μουσικό γεγονός που προκάλεσε και το ενδιαφέρον πολύ κόσμου από το εξωτερικό.
Ο μέγας Brian Eno, λοιπόν. Και ο Γιάνης Βαρουφάκης. Πού κολλάει ο Γιάνης; Είναι ένας από τους καλύτερους φίλους του. Σκεφτείτε ότι, τις μέρες που θα είναι εδώ ο Βρετανός μουσικός, θα τις περάσει στην Αίγινα. «Χαλαρώνουμε, καβαλάμε τη “Βεντέτα” (το φοβερό φουσκωτό μας) με προορισμό τη Μονή, την Κυρά ή τα Διαπόρια, κολυμπάμε, καταλήγουμε στην ίδια πάντα ταβέρνα πάνω στο νερό και μετά, το βράδυ, κουβεντιάζουμε μέχρι τελικής πτώσεως», λέει για το σύνηθες πρόγραμμά τους στο νησί ο Γιάνης Βαρουφάκης.
• Πώς είναι, αλήθεια, να είσαι φίλος με ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα της μουσικής, παγκοσμίως;
Την πρώτη φορά που πήγαμε για ένα κρασί -στο Λονδίνο ήταν-, του εκμυστηρεύτηκα ότι αυτό που συνέβαινε ήταν σουρεαλιστική εμπειρία για μένα. Εδειχνε να απορεί. Τότε, του αφηγήθηκα πως, ένα απόγευμα Παρασκευής, το 1975, πήρα δύο λεωφορεία να πάω κάπου στα Πατήσια, επειδή είχα ακούσει ότι υπήρχε ένα δισκάδικο που είχε φέρει δύο (2!) «κομμάτια εισαγωγής» (για όποιον θυμάται) του νέου του τότε δίσκου «Another Green World». «Πού να φανταστώ», του είπα, «καθώς αγόραζα τον έναν από τους δύο εκείνους δίσκους, και κινούσα για το σπίτι ανυπομονώντας να τον βάλω στο πικάπ, ότι κάποια μέρα θα έπινα κρασί μαζί σου;».
• Και πώς αντέδρασε;
Τον είδα να… κοκκινίζει! Το δέος ξάφνου εξαφανίστηκε και, πολύ σύντομα, το αντικατέστησε η θαλπωρή που νιώθεις όταν βρίσκεσαι μ’ έναν καλό φίλο.
• Τι σου κάνει μεγαλύτερη εντύπωση στον Brian Eno;
Η βαθιά, αναλυτική σκέψη του. Είτε μιλάει για τέχνη είτε σχολιάζει τη μελιτζανοσαλάτα που τρώμε είτε προσπαθεί να εξηγήσει γιατί κέρδισε το Brexit, η σκέψη του είναι σαν λέιζερ: τρυπά την επιφάνεια και πηγαίνει κατευθείαν στην κρυφή ουσία. Παράλληλα, κι αυτό έχει μεγάλη σημασία σε μια φιλία, είναι ο πιο γλυκός άνθρωπος που μπορείς να φανταστείς.
• Δεν μας είχε συνηθίσει, πάντως, ο Brian Eno να μιλάει πολιτικά. Δημοσίως. Πώς τα κατάφερες;
Δεν χρειάστηκε η παραμικρή προσπάθεια. Πολιτικολογούμε ακατάσχετα. Για τα πάντα. Ξεκινώντας από τις πολιτικές εξελίξεις στη Βρετανία, την Ελλάδα και την Ε.Ε., πολύ γρήγορα επεκτεινόμαστε στο Παλαιστινιακό, στον Μπάιντεν, μέχρι και για τα τεκταινόμενα στην Ινδία του Μόντι και το συνέδριο του ΚΚ της Κίνας.
• Κλασικές πολιτικές συζητήσεις δηλαδή;
Αυτό που ίσως κάνει τις πολιτικές συζητήσεις μας να διαφέρουν από άλλες πολιτικές συζητήσεις είναι ο τρόπος που τις ανακατεύουμε με τα περί τέχνης, μουσικής, τεχνολογίας κ.λπ.
• Παράδειγμα;
Παραδείγματος χάριν, ένα βράδυ καθόμασταν κι ακούγαμε τραγούδια που έπαιζε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 ο ραδιοφωνικός σταθμός του Ανόι (της πρωτεύουσας του κομμουνιστικού Βόρειου Βιετνάμ) και τα συγκρίναμε μ’ εκείνα του σταθμού της Σαϊγκόν (πρωτεύουσας του αμερικανοκρατούμενου Νότιου Βιετνάμ), πασχίζοντας να εξαγάγουμε πολιτικά συμπεράσματα!
Ούτως ή άλλως, έχετε και κοινή πολιτική δράση…
Δεν θα ξεχάσω την ίδρυση του DiEM25, το 2016 στο Βερολίνο, όταν ο Μπράιαν (που είναι από τους συνιδρυτές του κινήματος) έκλεισε την ομιλία του παρακινώντας τον κόσμο μας να εργαστεί σκληρά, με τα αμίμητα λόγια: «αρχίστε να μαγειρεύετε. Η συνταγή θα σταλεί αργότερα!».
• Είδα προχθές μια διαδικτυακή συζήτηση που είχατε με τον Brian Eno, τον Ρότζερ Γουότερς των Pink Floyd και τον Κεν Λόουτς. Εντυπωσιακό να είναι όλοι αυτοί μαζί…
Τιμητικό για μένα είναι σίγουρα, καθώς και οι τρεις ήταν ήρωές μου πολύ πριν τους γνωρίσω. Ομως, εξηγείται σε κάποιον βαθμό από τις κοινές εμπειρίες μας ως σοσιαλιστών που στη Βρετανία της δεκαετίας του ’70 και του ’80 υπέστημεν την ίδια συντριπτική ήττα στα χέρια του θατσερισμού, χωρίς ποτέ να το βάλουμε κάτω. Οποιος και να ‘ναι ο λόγος, αποτελεί μεγάλη ανακούφιση η ένταξη σ’ αυτή την παρέα όπου αλληλο-στηριζόμαστε για να συνεχίσουμε να πιστεύουμε ότι, όπως δεν υπάρχει τελική νίκη, δεν υπάρχει ούτε τελική ήττα.
• Εχω δει πώς σε αντιμετωπίζουν στο εξωτερικό, από τα ΜΜΕ έως τα βιβλιοπωλεία -στο κεντρικό Λονδίνο αντικρίζαμε «πύργους» με τα βιβλία σου σε μεγάλα βιβλιοπωλεία στην Oxford Street. Νιώθεις μια πικρία σε σχέση με την αντιμετώπισή σου στην Ελλάδα, τουλάχιστον από τα ΜΜΕ;
Πικρία νιώθεις μόνο αν δεν καταλαβαίνεις τους λόγους ενός τέτοιου φαινομένου. Εν προκειμένω, κατανοώ πλήρως τους λόγους που τα εγχώρια ΜΜΕ είναι ταγμένα στη δολοφονία του χαρακτήρα μου: Οντας πτωχευμένα, ανήκουν σε ολιγάρχες που αντλούν «ρευστότητα» από την τρόικα. Αν έλεγαν κάτι καλό για μένα, τότε μόνο θα ανησυχούσα.
• Και ο κόσμος στους δρόμους;
Έτσι κι αλλιώς, παρά τα ΜΜΕ, κάθε φορά που βγαίνω στον δρόμο, κάποιος ή κάποια θα με πλησιάσει να μου πει κάτι για κάποιο βιβλίο μου. Αυτό μου αρκεί.
Για την συνέντευξη στον Δημήτρη Κανελλόπουλο στη σελίδα της ΕφΣυν πατήστε εδώ.