Φιλοξενούμενος στα «ΝΕΑ», εφημερίδα που βρίσκεται στον αντίποδα των απόψεών μου για το 2015, θα ανταποδώσω την ευγένεια της πρόσκλησης αποφεύγοντας να γράψω για εκείνα που μας χωρίζουν. Αντίθετα, θα επικεντρωθώ σ’ εκείνα στα οποία θα έπρεπε να συμφωνούμε.
Την 27η Ιανουαρίου του 2015, εισερχόμενος στο Υπουργείο Οικονομικών, «κληρονόμησα» δύο αμείλικτους αριθμούς:
• €22,5 δις, ποσό που έπρεπε να αποπληρώσουμε στους δανειστές εντός του 2015
• €7,2 δις, το υπόλοιπο του 2ου Μνημονιακού Δανείου που δεν είχε εκταμιευτεί και το οποίο, θεωρητικά, θα μπορούσαμε να λάβουμε αν λέγαμε «ναι σε όλα».
Σε αυτά τα δύο ποσά, πρέπει να προσθέσουμε τέσσερα δεδομένα, κι αυτά ανεξάρτητα του ποια κόμματα ήταν στην κυβέρνηση: (1) Το 2016 έπρεπε να αποπληρώσω άλλα €16 δις. (2) Η ΕΚΤ δεν μπορούσε, και να ήθελε, να αγοράζει ελληνικό χρέος. (3) Οι αγορές δεν ήταν διατεθειμένες να δανείσουν τέτοια ποσά σε οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση. (4) Το ταμείο ήταν άδειο.
Δεδομένου ότι, ακόμα κι αν έλεγα στο Eurogroup το «ναι σε όλα» που ούτε οι κκ. Σαμαράς-Βενιζέλος-Χαρδούβελης δεν είπαν, δύο μόνον εναλλακτικές υπήρχαν στις αρχές του 2015:
• Βαθιά αναδιάρθρωση χρέους, κούρεμα δηλαδή του χρέους μας στην τρόικα
• 3ο Μνημόνιο, συμπεριλαμβανόμενου μεγάλου δανείου
Τρίτη επιλογή δεν υπήρχε. Βερολίνο και τρόικα όμως ήταν κάθετοι: Απέρριπταν και τα δύο! Την αναδιάρθρωση χρέους δεν την συζητούσαν. Την ίδια στιγμή, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε διαρρήγνυε τα ιμάτιά του ότι επ’ ουδενί δεν θα συμφωνούσε σε 3ο Μνημόνιο.
Δεν ήταν βέβαια η πρώτη φορά. Αντίστοιχο αδιέξοδο αντιμετώπισε ο Γιώργος Παπανδρέου στις αρχές του 2010 όταν, με το κράτος χρεοκοπημένο, η κα Μέρκελ του απήγγειλε το τριπλό της Nein: Δεν θα σας επιτρέψουμε στάση πληρωμών! Δεν θα σας δανείσουμε! Κανένα κούρεμα! Φαντάζεστε το 2008, όταν ο διευθύνων σύμβουλος της άρτι χρεοκοπημένης Lehman ζητούσε βοήθεια από τον Αμερικανό Υπουργό Οικονομικών, εκείνος να του απαντούσε «Δεν θα σε διασώσω αλλά και δεν σου επιτρέπω να κηρύξεις πτώχευση!»;
Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο τους 2015, δεν υπήρξε καμία ουσιαστική διαπραγμάτευση καθώς η τρόικα επέμενε στον παραλογισμό του «ούτε κούρεμα ούτε 3ο Μνημόνιο». Στα Eurogroup κατέθετα τεχνοκρατικές προτάσεις τις οποίες αρνούνταν ακόμα και να τις… απορρίψουν (κάτι που μπορείτε να ελέγξετε ακούγοντας τις συνεδριάσεις στην διεύθυνση euroleaks.mera25.gr). Σαν σταματημένος δίσκος, απαιτούσαν μόνον το «ναι σε όλα» εκείνα που θα έπλητταν τον ιδιωτικό μας τομέα ακόμα πιο βάναυσα και τα οποία απέρριψε (και πολύ καλά έκανε!) ο κ. Σαμαράς. Την ίδια ώρα, όπως έχει πλέον παραδεχθεί επισήμως ενώπιον των ευρωπαϊκών δικαστηρίων ο κ. Ντράγκι, η ΕΚΤ είχε βάλει μπροστά από τον Απρίλιο την διαδικασία κλεισίματος των ελληνικών τραπεζών.
Τις τελευταίες μέρες του Ιουνίου, ένα πράγμα ήταν κοινός τόπος: Ως λαός, καλούμασταν να επιλέξουμε μεταξύ ενός «ναι σε όλα» στην τρόικα, χωρίς η τρόικα να δεσμεύεται ούτε καν για το 3ο Μνημόνιο, και της ρήξης με την τρόικα. Ανεξάρτητα του τι πίστευε ο καθένας μας, είχαμε ιερή υποχρέωση να καταστήσουμε τον ελληνικό λαό κοινωνό εκείνου του διλήμματος και να τοποθετηθούμε ευθαρσώς, ως κόμματα και πολιτικοί, αξιολογώντας ειλικρινά τις δύο εναλλακτικές αλλά και τις επιπτώσεις τους στο μέλλον της χώρας. Και, κατόπιν, να αφήναμε τον λαό να αποφασίσει. Δυστυχώς, δεν υπήρξε κόμμα το οποίο να στάθηκε στο ύψος εκείνης της περίστασης.
Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε από τον λαό να ψηφίσει ΟΧΙ ελπίζοντας ότι θα ψήφιζε ΝΑΙ, αρνούμενη να εξηγήσει τι θα σήμαινε ένα ΟΧΙ – δηλαδή να μιλήσει ανοικτά για την ρήξη που μπορεί να έφερνε και δραχμή (όσο και να πιστεύω, ακόμα, ότι το δίδυμο Μέρκελ-Ντράγκι θα προτιμούσαν το κούρεμα από το Grexit). Οι κκ. Σαμαράς και Βενιζέλος αποσιώπησαν γιατί το ΝΑΙ που απαιτούσαν από τον λαό στις κάλπες εκείνοι δεν το είχαν πει στην τρόικα τον Δεκέμβρη του 2014. Όσο για το ΚΚΕ, ζητούσε από τον λαό να μην επιλέξει μεταξύ των μόνο δύο εναλλακτικών που γέννησε η Ιστορία εκείνη την στιγμή.
Ο ελληνικός λαός όμως φάνηκε σοφός. Για πρώτη φορά ανεξαρτητοποιήθηκε από κάθε ηγεσία και, για πρώτη φορά, ψήφισε υπερκομματικά, ταξικά, ιδεολογικά. Το 62% είπαν ΟΧΙ χωρίς να ακούνε τα κόμματα που εξοικονομούσαν σκανδαλωδώς την αλήθεια. Ήταν ένα σοφό ΟΧΙ σε διαδικασίες που επιβεβαίωναν, από την μία, τον εξευτελισμό της όμορφης ιδέας μιας ένωσης πολιτισμένων ευρωπαϊκών δημοκρατιών και, από την άλλη, του ελληνικού κοινοβουλευτισμού.
Γιάνης Βαρουφάκης
Πηγή: tanea.gr
