Η πανδημία είναι το σκληρότερο τεστ στο οποίο έχει υποβληθεί η ΕΕ – και, δυστυχώς, βαθμολογείται πολύ κάτω της βάσης. Η αλληλεγγύη υποτίθεται είναι ιδρυτική αρχή της ΕΕ. Κι όμως, ποτέ η αλληλεγγύη δεν ήταν τόσο απούσα από την Ευρώπη σε μια φάση που είναι τόσο αναγκαία. Ο κορωνοϊός αποκάλυψε μια θεμελιώδη αλήθεια: Η Ευρώπη είναι όσο υγιής είναι ο πιο άρρωστος πολίτης της, και τόσο οικονομικά δυνατή όσο ο πιο πτωχευμένος λαός της.
Δυστυχώς, η ηγεσία της ΕΕ τελεί υπό παράλυση λόγω της προσπάθειας των ισχυρών να απεμπολήσουν το κόστος διάσωσης των ανίσχυρων.
Το αντίτιμο της αποτυχίας της ΕΕ δεν είναι μόνο οι χαμένες ζωές και η φτώχεια των πολλών αλλά και η διάλυση της ίδιας της ΕΕ.
Η σημερινή απειλή είναι μοναδική και απαιτεί μοναδική αντίδραση. Το ΜέΡΑ25-DiEM25 παρουσιάζει Σχέδιο 3 Σημείων για την προστασία των ευρωπαίων πολιτών, για την αντιμετώπιση της οικονομικής κατάρρευσης, και για την αποφυγή της διάλυσης της Ένωσης.
Τέσσερα Δεδομένα
Το Σχέδιό μας θεμελιώνεται σε τέσσερα δεδομένα:
1. Το Δημόσιο Χρέος θα αυξηθεί, και πρέπει να αυξηθεί: Η κατακόρυφη πτώση των ιδιωτικών εισοδημάτων πρέπει να αναπληρωθεί από δημόσιες δαπάνες. Αν αυτό δεν γίνει, οι χρεοκοπίες θα καταστρέψουν μεγάλο μέρος της παραγωγικής δύναμης της Ευρώπης, με αποτέλεσμα την καταστροφή της φοροδοτικής ικανότητας του ιδιωτικού τομέα.
2. Η μεγάλη αύξηση του Δημόσιου Χρέους δεν πρέπει να μας διχάσει: Η Κρίση του Ευρώ κατέστρεψε την δημοσιονομική θέση κάποιων κρατών-μελών την ώρα που την βελτίωνε για άλλα κράτη-μέλη. Το αποτέλεσμα είναι τεράστιες διαφορές στην δυνατότητα κρατών-μελών να αποσβέσουν το νέο δημοσιονομικό σοκ. Αν η αύξηση του Δημόσιου Χρέους δεν διαμοιραστεί μεταξύ όλων των κρατών-μελών, το βάθεμα της Κρίσης του Ευρώ θα καταστρέψει την τελευταία ευκαιρία διάσωσης της ΕΕ όταν ο ιός θα έχει νικηθεί.
3. Το ευρωομόλογο είναι απαραίτητο, αλλά ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες: Εννέα κυβερνήσεις, σωστά, απαίτησαν την έκδοση ευρωομολόγου έτσι ώστε το βάρος της αύξησης του Δημόσιου Χρέους να επιμεριστεί δίκαια. Όμως τα πιο σημαντικά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα: Ποιος ευρωπαϊκός θεσμός θα εκδώσει το ευρωομόλογο; Και ποιοι θα το στηρίξουν ως εγγυητές της αποπληρωμής του; Η απάντηση του ΜέΡΑ25-DiEM25 είναι η μοναδική λογικά συνεπής: Η ΕΚΤ θα πρέπει και να το εκδώσει και να το εγγυηθεί.
4. Το ευρωομόλογο είναι απαραίτητο, αλλά δεν αρκεί: Χρειάζονται άλλες δύο παρεμβάσεις. Όσο διαρκεί η πανδημία, η Ευρώπη πρέπει να καταθέσει μετρητά στον λογαριασμό κάθε πολίτη ώστε να αποφευχθούν οι χρεοκοπίες.Όταν ξεπεραστεί η πανδημία, η Ευρώπη πρέπει να έχει ήδη προχωρήσει σε μεγάλο, αποτελεσματικό, κοινό και πράσινο επενδυτικό πρόγραμμα ώστε να βελτιωθεί η ικανότητα της οικονομίας της να ανακάμψει.
Τρία Βήματα Ενοποίησης της Ευρώπης και Αποτροπής μιας Μεγάλης Νέας Ύφεσης
Βήμα 1ο: Η ΕΚΤ να εκδώσει €1 τρις Ευρωομολόγων
Όσοι απαιτούν Ευρωομόλογο έχουν δίκιο: Είναι ο μόνος τρόπος η αύξηση του Δημόσιου Χρέους να μην διαλύσει την Ένωση. Το ερώτημα είναι: Ποιος θα το εκδώσει; Και ποιος θα το εγγυηθεί;
Η ΕΕ διαθέτει τρεις θεσμούς που θα μπορούσαν να εκδώσουν το απαραίτητο Ευρωομόλογο: Τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΣΜ). Την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
-
Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας: Ο ΕΣΜ δεν πρέπει να εκδώσει το Ευρωομόλογο για δύο λόγους. (1) Το καταστατικό του απαιτεί Μνημόνιο για όποια χώρα δανειστεί από αυτό. (2) Ακόμα και να μην απαιτούσαν υπογραφή Μνημονίου, η Ευρώπη δεν πρέπει να δανειστεί μέσω των ομολόγων του ΕΣΜ επειδή αυτά είναι «συνθετικά», δηλαδή τοξικά, και θα θέσουν την ΕΕ σε κίνδυνο διαδικασίας ντόμινο. (1)
-
Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων: Η ΕΤΕπ πρέπει να συνεχίζει να εκδίδει επενδυτικά ομόλογα, όχι Ευρωομόλογα που στόχο έχουν την μετατροπή των εθνικών χρεών σε ευρωπαϊκό χρέος. (Βλ. Βήμα 3 πιο κάτω)
Μας μένει λοιπόν η ΕΚΤ: Ο μόνος θεσμός της ΕΕ ικανός να εκδίδει μη-τοξικά, θεραπευτικά Ευρωομόλογα
Με αυτά τα δεδομένα, το ΜέΡΑ25-DiEM25 προτείνουμε:
Η ΕΚΤ να εκδώσει 30ετές Ευρωομόλογο €1 τρις εγγυημένο αποκλειστικά από την ίδια την ΕΚΤ, με την προοπτική και περαιτέρω εκδόσεων αν αυτό κριθεί σκόπιμο.
Το €1 τρις αυτό να αντικαταστήσει Εθνικό Δημόσιο Χρέος αναλογικά με την νέα ύφεση και τις υγειονομικές ανάγκες κάθε κράτους-μέλους.
Έχοντας 30ετή διάρκεια, τα Ευρωομόλογα της ΕΚΤ θα δώσουν στην πολιτική ηγεσία της ΕΕ τρεις δεκαετίες για να αποφασίσουν τον τρόπο που θα αποζημιωθεί η ΕΚΤ για την έκδοση του Ευρωομόλογου. Το ΜέΡΑ-DiEM25 θεωρεί ότι μόνο μια δημοκρατικά εκλεγμένη κοινή (π.χ. ομοσπονδιακή) ευρωπαϊκή κυβέρνηση μπορεί να πάρει αυτή την απόφαση. Χωρίς μια τέτοια εξέλιξη, τα μέτρα έκτακτης ανάγκης της ΕΚΤ μόνο θα βαθύνουν το δημοκρατικό έλλειμμα της ΕΕ, οδηγώντας την ΕΕ στη διάλυση.
Βήμα 2ο: Η ΕΚΤ να εφοδιάσει με €2000 κάθε κάτοικο της ευρωζώνης
Εκατομμύρια ευρωπαίοι βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα σπίτια τους σήμερα, ανήμποροι να κερδίσουν χρήματα. Έχουν άμεση ανάγκη μετρητών, όχι δάνεια ή επιδόματα που απαιτούν χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Για αυτό το λόγο, καλούμε την ΕΚΤ να εγγυοδοτήσει άμεσα τις εμπορικές τράπεζες με €750 δις που αρκούν ώστε να πιστωθούν οι τραπεζικοί λογαριασμοί κάθε κάτοικου της ευρωζώνης με €2000.
Όσο για πολίτες χωρίς τραπεζικό λογαριασμό, καλούμε την ΕΚΤ να επιλέξει μία τράπεζα ανά κράτος-μέλος και να την εξουσιοδοτήσει να εκδώσει ανώνυμες (αλλά αριθμημένες) χρεωστικές κάρτες που, κατόπιν, θα μοιραστούν σε άστεγους, περιθωριακούς, αχαρτογράφητους πολίτες.
-
Μην αφήσετε κανέναν να σας πει ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει: Η κυβέρνηση του Hong Kong πίστωσε το λογαριασμό του κάθε πολίτη με 1250 δολάρια ΗΠΑ πριν μερικές μέρες. Το ίδιο έκανε και η κυβέρνηση της Αυστραλίας νωρίτερα.
-
Μην αφήσετε κανέναν να σας πει ότι δεν υπάρχουν τα χρήματα: Το κόστος των €2000 ανά κάτοικο της Ευρωζώνης ισοδυναμεί με €750 δις, που είναι ακριβώς το ποσό που πρόσφατα ανακοίνωσε η ΕΚΤ ότι θα «τυπώσει» ώστε να αγοράσει ομόλογα από τις τράπεζες και τα ταμεία.
-
Μην αφήσετε κανέναν να σας πει ότι είναι άδικο να τα πάρουν και οι έχοντες: Στο τέλος του χρόνου, η εφορία μπορεί κάλλιστα να πάρει μεγάλο μέρος (και ή και όλο το ποσό) των €2000 πίσω από έχοντες που δεν τα είχαν ανάγκη.
Βήμα 3: Η ΕΕ να εγκαθιδρύσει Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ανάκαμψης & Πράσινων Επενδύσεων
Όταν η ευρωπαϊκή οικονομία έχει κατεβάσει ρολά, ολόκληροι κλάδοι αντιμετωπίζουν χρεοκοπία και διψούν για νέες επενδύσεις και νέα κατεύθυνση.
Η Ευρώπη δεν δικαιούται να αφήσει και αυτή την Κρίση να πάει χαμένη.
Η Κρίση του Ευρώ άφησε την Ευρώπη με μικρότερη πράσινη αναπτυξιακή δυναμική και την κατέστησε ανίκανη να ανταγωνιστεί την Κίνα και τις ΗΠΑ στις τεχνολογίες του μέλλοντος. Δεν έχει την πολυτέλεια, άλλη μια φορά, να αντιδράσει με περισσότερη λιτότητα, μεγαλύτερη απόκλιση, χαμηλότερες επενδύσεις, δημιουργώντας ελάχιστες καλές θέσεις εργασίας.
Για αυτό, η ΕΕ έχει ανάγκη για την μετά τον ιό εποχή ενός μόνιμου Ευρωπαϊκού Προγράμματος Ανάκαμψης & Πράσινων Επενδύσεων, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από σύμπραξη της ΕΤΕπ με την ΕΚΤ και θα εφαρμοστεί από έναν νέο οργανισμό – τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πράσινης Ανάκαμψης.
Εμείς στο ΜέΡΑ25-DiEM25 προτείνουμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να:
-
Δώσει εντολή στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να εκδώσει ομόλογα περίπου στο 5% του ΑΕΠ της ΕΕ ετησίως, την αξία των οποίων θα στηρίζει στις αγορές ομολόγων η ΕΚΤ
• Δημιουργήσει τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πράσινης Ανάκαμψης με εντολή να χρησιμοποιήσει από την έκδοση των ομολόγων της ΕΤΕπ ώστε να οικοδομήσει το Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Ανανεώσιμης Ενέργειας καθώς και να επενδύσει στην Δημόσια Υγεία, την Δημόσια Παιδεία και άλλα Δημόσια Αγαθά σε όλη την Ένωση.
Συμπερασματικά: Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ενοποιηθεί ή δια διαλυθεί
Η δημιουργία του ευρώ έβαλε την ΕΕ σε μονοπάτι που οδηγεί είτε στην ενοποίηση είτε στη διάλυση. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει.
Η Κρίση του Ευρώ μπήκε στον πάγο, χωρίς να γιατρευτεί, λόγω των παρεμβάσεων της ΕΚΤ. Ο κορωνοϊός σήμερα καθιστά αδύνατη την συνέχιση του παγώματος της Κρίσης του Ευρώ.
Η ΕΕ είτε θα αντιμετωπίσει την νέα τροπή της Κρίσης του Ευρώ ενωμένη είτε θα καταργηθεί στην πράξη.
Το Σχέδιο 3-Σημείων του ΜέΡΑ-DiEM25 είναι ο μόνος δρόμος προς την ενοποίηση. Τα τρία βήματα-παρεμβάσεις που προτείνουμε είναι άμεσα εφαρμόσιμα και συνεπή με το γράμμα των Ευρωπαϊκών Συνθηκών.
Θα πετύχουν:
-
Τον επιμερισμό των βαρών δημόσιου χρέους ανά την Ευρώπη
-
Την μεγάλη δημοσιονομική τονωτική ένεση που έχει ανάγκη η Ευρώπη
-
Την διόρθωση του εγκληματικού λάθους της Ευρώπης να αντιμετωπίζει ακολουθία χρεοκοπιών ως εάν να ήταν προβλήματα έλλειψης ρευστότητας
-
Την προστασία των ευρωπαίων πολιτών από την απώλεια εισοδημάτων λόγω της πανδημίας
-
Τις αναγκαίες επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση και τα δημόσια αγαθά που θα επιτρέψουν στους ευρωπαίους να ανακάμψουν βιώσιμα.
Μόλις εφαρμοστεί το Σχέδιο 3-Σημείων του ΜέΡΑ-DiEM25, η Ευρώπη θα έχει κερδίσει την ευκαιρία να μετατραπεί σε πραγματική. Δημοκρατική Ένωση. Η μόνη εναλλακτική είναι η διάλυση.
Υποσημειώσεις
(1) Κάθε ομόλογο έκδοσης του ΕΣΜ αποτελείται από μέρος χρέους που εγγυάται η Γερμανία, άλλο μέρος χρέους που εγγυάται η Γαλλία, άλλο μέρος χρέους που εγγυάται η Ιταλία κλπ. Κάθε μέρος έρχεται με το δικό του επιτόκιο και πιθανότητα αθέτησης, που αφορά την διαφορετική χώρα που το εγγυάται. Τη στιγμή που ένα κράτος-μέλος από εγγυητής γίνεται δανειολήπτης του ΕΣΜ, το δικό του μέρος χρέους μεταφέρεται στις υπόλοιπες χώρες αυξάνοντας το επιτόκιό τους και φέρνοντας την επόμενη επιρρεπή χώρα πιο κόντα στο σημείο να πρέπει κι εκείνη να δανειστεί από τον ΕΣΜ. Συνεπώς, τα ομόλογα του ΕΣΜ εμπεριέχουν τον σπόρο, τη δυναμική, της αποδόμησης της ευρωζώνης.
