Κάθε περίπου 80 χρόνια η Ευρώπη περνά έναν υπαρξιακό «σπασμό», μια κρίση τόσο βαθιά που καταδικάζει μία ή περισσότερες γενιές στην απόγνωση, αλλά παράλληλα επιταχύνει τον ιστορικό ρου γεννώντας νέες δυνατότητες μαζί με τις νέες απειλές: 1848, 1929 και 2008 – στιγμές ιστορικές που οδήγησαν στη μαζική δυστυχία, αλλά και σε κοινωνικούς αγώνες χωρίς τους οποίους η Ευρώπη θα ήταν πιο πρωτόγονη, λιγότερο πολιτισμένη.
Η τελευταία από αυτές τις ιστορικές στιγμές, ο «σπασμός» του 2008, βούλιαξε τη χώρα μας στη Χρεοδουλοπαροικία, την ενέταξε στη διαδικασία της ερημοποίησης και λειτούργησε ως πυροδότης της ευρωπαϊκής αποδόμησης – με πιο πρόσφατο αποτέλεσμά του τη σημερινή Εθνικιστική-Φασιστική Διεθνή που έχει αναδυθεί στην εξουσία με ηγέτες τον Σαλβίνι (υπουργό Εσωτερικών της Ιταλίας), τον Κουρτς (καγκελάριο της Αυστρίας), τον Ζέχοφερ (υπουργό Εσωτερικών της Γερμανίας), τον Ορμπάν (πρωθυπουργό της Ουγγαρίας) κ.λπ.
Μπροστά σε αυτό το τσουνάμι μισανθρωπισμού, μπροστά σε αυτή τη νέα κήρυξη πολέμου εναντίον βασικών αξιών πολιτισμού, είμαστε άλλη μια φορά υποχρεωμένοι να συστρατευτούμε όπως έκαναν οι γονείς, οι γιαγιάδες κι οι παππούδες μας.
«Θα τους πολεμήσουμε στις θάλασσες, στα λιμάνια, στις πόλεις μας, στα δημοτικά συμβούλια, στα κοινοβούλια, στους δρόμους –οπουδήποτε διεισδύουν τα πλοκάμια του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας τους. Παράλληλα, θα πολεμήσουμε με το ίδιο σθένος το βαθύ κατεστημένο το οποίο, με τις ανόητες και βαθιά ταξικές πολιτικές οικτρής λιτότητας για τους πολλούς και άπειρης γενναιοδωρίας για τους ολιγάρχες, δημιουργεί τη θαλπωρή όπου εκκολάπτεται το αυγό του φιδιού και κερδίζει έδαφος ο ρατσισμός».
Αυτά λέγαμε την περασμένη Τετάρτη στο Μιλάνο της Ιταλίας μπροστά σε μεγάλο κοινό, ηλεκτρισμένο από πάθος και ενθουσιασμό, όπου το DiEM25 παρουσίαζε το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό πρόγραμμα της «Ευρωπαϊκής Ανοιξης» – της πανευρωπαϊκής εκλογικής λίστας με την οποία θα κατέβουμε στις ευρωεκλογές και στην οποία το ΜέΡΑ25, το ελληνικό μας κόμμα, είναι ενταγμένο. Είπαμε όμως και κάποια άλλα πράγματα, λιγότερο πανηγυρικά.
Παραδεχτήκαμε, για παράδειγμα, ότι αντίθετα με τη νέα Εθνικιστική-Φασιστική Διεθνή και τους κατεστημενικούς ολιγάρχες (οι οποίοι επιτυγχάνουν εντυπωσιακή πανευρωπαϊκή συσπείρωση), εμείς –οι αυτοαποκαλούμενοι προοδευτικοί– καταφέρνουμε να είμαστε διασπασμένοι. Βρίσκουμε πολλές αιτίες να εχθρευόμαστε αλλήλους, παραμένοντας διαιρεμένοι και αγνοώντας τον έναν, ισχυρότατο, λόγο να είμαστε μαζί: Να εξαλείψουμε από το πρόσωπο των συνανθρώπων μας την αγωνία.
Να τους βοηθήσουμε να μετατρέψουν τον θυμό σε δημιουργική ανυπακοή. Να εκφράσουμε τη βουβή απόγνωση του Ελληνα άνεργου, του Ιταλού μικρομεσαίου, του Γερμανού που δεν τα βγάζει πέρα. Να αφουγκραστούμε τον βουβό καημό του μετανάστη, είτε είναι Νιγηριανός στο Γκάζι είτε Ελληνας στο Λονδίνο.
Αυτός ο σεκταρισμός μας εγγυάται την απο-πολιτικοποίηση των μεγάλων μαζών των παρατημένων πολιτών, των ανθρώπων που δεν ξέρουν αν θα έχουν δουλειά τον επόμενο μήνα, ή εκείνων των οποίων ο μισθός είναι τόσο πενιχρός που ξέρουν ότι δεν θα τα βγάλουν πέρα τον μήνα που τρέχει. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν χορτάσει από τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα. Εχουν χάσει την πίστη στην κοινοβουλευτική διαδικασία.
Μας θεωρούν όλους φαφλατάδες που πασχίζουμε για μια βουλευτική έδρα, ένα υφυπουργείο, άντε μια θέση συμβούλου σε κάποιον κρατικοδίαιτο οργανισμό. Το έχουν ξαναδεί το έργο και έτσι συναινούν υποσυνείδητα στην αναπαραγωγή της εξουσίας του κατεστημένου ενώ, κάπου κάπου, εκφράζουν τον θυμό τους ψηφίζοντας την Εθνικιστική-Φασιστική Διεθνή.
Από την άλλη μεριά, ακόμα και να γίνει το θαύμα να υπερβούμε τον σεκταρισμό μας και να βρεθούμε όλοι ενωμένοι, δεν αρκεί (αν και θα ήταν ευχής έργον). Ο κόσμος «εκεί έξω» ζητά συγκεκριμένες, πειστικές απαντήσεις σε ερωτήματα τύπου: «Αν εκλεγείτε, τι θα κάνετε στο πρώτο Eurogroup;» «Το “κόκκινο” δάνειό μου τι θα απογίνει;» «Κι αν μας κλείσουν ξανά τις τράπεζες, πώς θα πληρωθούν οι συντάξεις μας;» «Θα πάρω αγροτική επιδότηση από την Ε.Ε., εάν εσείς τα σπάσετε με τις Βρυξέλλες;».
Αν τους απαντάμε με ευχολόγια και μπανάλ γενικότητες, στερούμενοι κοινών αλλά και απολύτως πειστικών απαντήσεων, θα μας στρέψουν την πλάτη (με το δίκιο τους). Οπερ μεθερμηνευόμενον, έχουμε ιερή υποχρέωση όχι μόνο να πετύχουμε την ενότητα όσων δεν κιότεψαν πάνω στη μάχη (όσων δεν λέκιασαν τα χέρια τους με τα μνημόνια, όπως γράφει ο Αλέκος Αλαβάνος), αλλά και να συμφωνήσουμε σ’ ένα συνολικό, ολοκληρωμένο, καινοτόμο πρόγραμμα πολιτικής.
Είναι δυνατόν κάτι τέτοιο, όταν έχουμε ουσιαστικές διαφωνίες περί σημαντικών ζητημάτων; Ναι, είναι. Το αποδείξαμε αυτό πρόσφατα όταν το DiEM25 ξεκίνησε μια τέτοια πρωτοβουλία στην οποία έως τώρα συμμετέχουν, πέραν του ΜέΡΑ25, δύο γαλλικά κόμματα, δύο γερμανικά, ένα πολωνικό, ένα δανέζικο και δύο νέες ιταλικές πολιτικές κινήσεις.
Πώς; Ξεκινήσαμε με βάση συζήτησης την πρόταση οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής του DiEM25, τη Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη. Αρχής γενομένης στη Νάπολη της Ιταλίας, δημιουργήσαμε μόνιμο συμβούλιο στο οποίο εκπροσωπούνται όλα τα συμμετέχοντα κόμματα, ρόλος του οποίου είναι να συντονίζει και να αναπτύσσει τον διάλογο για κάθε επί μέρους θέμα: πρόγραμμα καταπολέμησης φτώχειας, διαχείρισης του δημόσιου χρέους της ευρωζώνης, μεταναστευτική πολιτική κ.λπ.
Μέσα από εξοντωτική, καθημερινή δουλειά, με πλήρως αμοιβαίο σεβασμό και καλή τη πίστει, την περασμένη βδομάδα στο Παρίσι καταλήξαμε στην «πρώτη έκδοση» του κοινού μας, συνεκτικού, ολοκληρωμένου προγράμματος εντός μόλις τεσσάρων μηνών – με σκοπό να το θέσουμε σε διαβούλευση και εν τέλει στην κρίση των Ευρωπαίων πολιτών στις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2019.
Κι όταν πλέον συμφωνήσουμε στις απαντήσεις που θα δώσουμε στους Ευρωπαίους οι οποίοι νιώθουν παρατημένοι από την καθεστηκυία τάξη, θα προχωρήσουμε γρήγορα τις δημοκρατικές διαδικασίες με τις οποίες θα ψηφιστεί αυτό το πρόγραμμά μας μέσα στο φθινόπωρο από όλα τα μέλη όλων των κομμάτων και κινημάτων που συμμετέχουν καθώς και στην ψήφιση του κοινού μας υποψηφίου για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τέλος, συμφωνήσαμε στο όνομα του κοινού μας, διεθνικού, πανευρωπαϊκού εκλογικού φορέα: «Ευρωπαϊκή Ανοιξη».
Ο κριτικά ιστάμενος αναγνώστης θα πει: «Ναι, καλή και άγια τόσο η Ευρωπαϊκή Ανοιξη όσο κι η προγραμματική σας διαδικασία σύγκλισης, αλλά από αυτή λείπει το Ευρωπαϊκό Κόμμα της Αριστεράς, οι Ποδέμος, το Ευρωπαϊκό Κόμμα των Πρασίνων, ο Ζαν-Λικ Μελανσόν». Είναι αλήθεια.
Για αυτόν τον λόγο έχουμε στείλει θερμές επιστολές προς όλους να βρεθούμε όπου και όποτε θέλουν, να κάτσουμε γύρω από ένα τραπέζι, να μιλήσουμε μέχρι τελικής πτώσεως για το κοινό πρόγραμμα που έχουμε υποχρέωση όλοι μαζί να σφυρηλατήσουμε, ανοιχτοί στις ιδέες αλλήλων και με τη ρητή δήλωση ότι στο τέλος θα ξαναθέσουμε το πρόγραμμα αυτό (πιθανώς και τις διαφωνίες μας) σε ψηφοφορία όλων των μελών όλων των κομμάτων και κινήσεων που συμμετέχουν. Το ότι κάποιοι δεν έχουν ακόμα ανταποκριθεί δεν μας πτοεί: Θα συνεχίσουμε να τους βομβαρδίζουμε με προσκλήσεις, αλληλεγγύη και συντροφικότητα – ό,τι κι αν έχουν πει και γράψει εναντίον μας.
Υπό αυτό το πρίσμα, δεν θα ήταν δυνατόν το ΜέΡΑ25 να μην επικροτήσει την πρωτοβουλία του Αλέκου Αλαβάνου για μια αντίστοιχη διαδικασία στην Ελλάδα. Είναι πολιτικά και ιστορικά αναγκαία αλλά παράλληλα, για να είναι αποτελεσματική, θα πρέπει να αντανακλά –και να διασυνδεθεί με– την πανευρωπαϊκή διαδικασία προγραμματικής σύγκλισης που έχει ήδη ξεκινήσει με εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Γιατί πανευρωπαϊκή; Επειδή σε αυτό το πεδίο, το πανευρωπαϊκό, θριαμβεύουν τόσο η Εθνικιστική-Φασιστική Διεθνής όσο και το βαθύ κατεστημένο. Εκεί πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε.
*γραμματέας του ΜέΡΑ25
