ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ
Της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη (δημοσιεύθηκε στα Επίκαιρα στις 25.08.2017)
===========================================
Το νέο βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη, των 540 σελίδων και προς το παρόν μόνο στα αγγλικά, αποτελεί συγκλονιστική ανάλυση των λεπτομερειών της εν ψυχρώ δολοφονίας της Ελλάδας από τους Ευρωπαίους εταίρους της. Αναμφισβήτητα, πολλά από τα αδιανόητα μαρτύρια, που επιβλήθηκαν στη μικρή ευρωπαϊκή χώρα των 10 εκατομμυρίων κατοίκων, καθώς και η κεντρική ερμηνεία της επιλογής της, ως Ιφιγένειας, ήταν αρκούντως γνωστά, και μάλιστα από την αρχή του ελληνικού δράματος, σε όσους φυσικά ήθελαν να τα γνωρίζουν[1]. Ωστόσο, η πολύτιμη συμβολή του ανά χείρας δοκιμίου εδράζεται στα αδιάσειστα αποδεικτικά στοιχεία, που συνοδεύουν το σύνολο των εφιαλτικών αποκαλύψεων, και που αυτόματα διακωμωδούν τις συνήθεις κατηγορίες των συνοδοιπόρων της τρόικας,περί δήθεν αφελών και αστήρικτων απόψεων. Με την υψηλών προδιαγραφών γραφή του Γιάνη Βαρουφάκη, που συνδυάζει στέρεες γνώσεις οικονομίας, βαθιά καλλιέργεια και πολύπλευρη μόρφωση, έχω την πεποίθηση ότι χάρη στο βιβλίο αυτό, που διαβάζεται εύκολα και ευχάριστα, θα γίνει επιτέλους γνωστή, στην Ευρώπη και στην υφήλιο, η φρικτή αλήθεια, γύρω από την καθολική καταστροφή της Ελλάδας[2].
Παράλογο, αλλά ίσως όχι και ανεξήγητο, το είδος του σάλου που προκλήθηκε από το περιεχόμενο του βιβλίου, όπως αυτό απεικονίζεται στα ΜΜΕ. Αντί, δηλαδή, να υπάρξει οργή, που θα ήταν απολύτως δικαιολογημένη, από το πλήθος των πολύπλευρων αποδείξεων, που εμπεριέχονται στο βιβλίο Βαρουφάκη:
*για την ενσυνείδητη απόφαση της ΕΕ να εξοντώσει μια μικρή ευρωπαϊκή χώρα 10 εκατομμυρίων κατοίκων, προκειμένου να σωθούν οι τράπεζες,
*για την ασύλληπτης έκτασης προδοσία των εταίρων μας εναντίον της Ελλάδας,
*για την κυνική άρνηση των εταίρων μας να “διορθώσουν” έστω και εκ των υστέρων, και αφού σώθηκαν οι τράπεζές τους, τα κατά συρροή εγκλήματα που διέπραξαν, προβάλλοντας από επίσημα χείλη τη δικαιολογία, ότι “πήγαμε πολύ μακριά και δεν υπάρχει επιστροφή”!
*για τον ανήθικο συνδυασμό εγκλημάτων με καλά προετοιμασμένη εκστρατεία αποδόμησης ενός ολόκληρου λαού, που εμφανίστηκε ως τεμπέλης, μέθυσος, φοροφυγάς, ανεπίδεκτος κ.ά.
*για τις συνεχείς διαπλοκές, συνωμοσίες, και υπόγειες συμφωνίες, μεταξύ τραπεζιτών, διεθνών οργανισμών και πολιτικών, που καταλήγουν στην απρόσκοπτη εφαρμογή αδιέξοδων και δογματικών προγραμμάτων, περί δήθεν ανόρθωσης της ελληνικής οικονομίας
*για την κατ’ εξακολούθηση, όσο και προκλητική αθέτηση όλων των υποσχέσεων των θεσμών, προς την Ελλάδα, αφού εκάστοτε πείθουν τους αρμόδιους, να τους προσφέρουν “Γη και Ύδωρ”
*για τα παιδαριώδη επιχειρήματα, περί της δήθεν έλευσης ανάπτυξης, και δήθεν success stories, της ελληνικής οικονομίας
*για τη συμπόρευση, με την τρόικα, πολυάριθμων Ελλήνων, που αναφέρονται ονομαστικά από τον Βαρουφάκη, που κατέχουν θέσεις-κλειδιά, στην οικονομία και στην πολιτική ελληνική σκηνή, και από τις ενέργειες των οποίων εξαρτάται η επιβίωση της χώρας (κλπ., κλπ., επιβάλλεται να διαβαστεί κάθε σειρά του βιβλίου)
Για όλα αυτά, που αναγκαστικά αναφέρω πολύ συνοπτικά, αμέσως παραπάνω, και τα οποία εξευτελίζουν και εξαφανίζουν την Ελλάδα, ως κυρίαρχο κράτος, δεν είδα και δεν άκουσα καμιάς μορφής οργισμένη αντίδραση. Να εκλάβω αυτή τη σιωπή ως συναίνεση για το “καλά μας κάνουν”; για το “αυτά αξίζουμε”;
Και, αντιθέτως, έχει ξεσπάσει όργιο ιλαροτραγωδικών αντιδράσεων, γύρω από κάποιεςασκήσεις επί χάρτου, που φέρουν τα αναγνωριστικάPlan B, X ή Ζ τα οποία, κατά τους ξεσηκωμένους, δεν έπρεπε να χαραχθούν επί χάρτου, γιατί “εξέθεσαν την Ελλάδα”, “παραβίασαν το Σύνταγμα”, “έθεσαν σε κίνδυνο την οικονομία της χώρας”, και πλήθος παρομοίων ανοησιών. Παράλληλα, ζητείται συγκρότηση “εξεταστικής επιτροπής” (άκουσον-άκουσον), για τη “διερεύνηση αυτών των εγκλημάτων”. Και με το λεπτό humour που διακρίνει το Βαρουφάκη, ο ίδιος ζητεί…… να τον περάσουν από στρατοδικείο! Μα, είναι δυνατόν, να είμαστε σε τέτοιο βαθμόαυτοκαταστροφικοί και αυτοκτονικοί; Να μην έχουμε απαιτήσει τιμωρία για τα εγκλήματα των υπογραψάντων τα μνημόνια, των εκτελεστών της καταστρεπτικής αναδιάρθρωσης χρέους, να έχουμε καταπιεί τη μετάλλαξη του ΟΧΙ σε ΝΑΙ του δημοψηφίσματος, και να συζητούμε σοβαρά για το γιατί υπήρξαν τα σχέδια B, X ή Ζ; Ενώ, αν κάποιος θα έπρεπε να τιμωρηθεί, εν προκειμένω, θα ήταν ο Πρωθυπουργός, επειδή φοβήθηκε την τελευταία στιγμή, επειδή προφανώς υπέκυψε στις σειρήνες των πέριξ αυτού, και δεν προχώρησε σε ότι, πιθανότατα, θα ήταν σωτήριο για την Ελλάδα: στη ΡΗΞΗ!
Να υπογραμμίσω, ακόμη, την υψηλών προδιαγραφών ανάλυση Βαρουφάκη, σχετικά με τη διάκριση μεταξύ αυτών, που βρίσκονται εντός του χώρου, όπου χαλκεύονται οι μυστικές συμφωνίες, και αποφασίζονται οι καταδικαστικές αποφάσεις ατόμων, ομάδων και χωρών, και τους εκτός, που δίνουν μάχες, για την επικράτηση του δίκαιου, της ισότητας και της ηθικής. Ο Βαρουφάκης με έπεισε, ειδικά και μετά το είδος της πολεμικής που προκάλεσε το βιβλίο του, ότι κινείται στους εκτός. Ομολογώ, ότι είχα αμφιβολίες για την τοποθέτηση του Πρωθυπουργού μας. Αμφιβολίες για την αρχή, τη διαδρομή και το τέλος. Η γνώμη μου είναι ότι, σε πείσμα των αλληλοκατηγοριών, ανάμεσα σε Αλέξη και Γιάνη, το ανά χείρας βιβλίο απαλλάσσει τον Πρωθυπουργό από τη χειρότερη δυνατή, για αυτόν, κατηγορία, που ωστόσο πλανιέται ευρέως στην Ελλάδα: του να ανήκε, δηλαδή, από την αρχή στους “εσωτερικούς”, και να είχε προδώσει, έτσι, την Ελλάδα. Οι όποιες, εν προκειμένω, κατηγορίες εναντίον του Πρωθυπουργού παραμένουν, ωστόσο, όπως η έλλειψη θάρρους, η αναποφασιστικότητα, η ευκολία επηρεασμού του από το επιτελείο του, μεταξύ των οποίων υπάρχουν και “εσωτερικοί”, η αναβλητικότητά του. Κατηγορίες, ασφαλώς, σοβαρές, αλλά σε κάποιο βαθμό δικαιολογημένες, από το ανθυγιεινό περιβάλλον μέσα στο οποίο επιβιώνουμε.
Συνοψίζοντας τη διάκριση ανάμεσα σε “εσωτερικούς” και “εξωτερικούς”, για την Ελλάδα, αλλά χωρίς ονόματα:
*Εσωτερικοί είναι όσοι πιστεύουν ότι τα μνημόνια μπορούν να βγάλουν την Ελλάδα από την κρίση. Όσοι υποστηρίζουν ότι η παραμονή μας στην ευρωζώνη είναι αδιαπραγμάτευτη και αξίζει τόσο όσο ολόκληρη η Ελλάδα, που αλύπητα ξεπουλιέται. Όσοι, ακόμη, δικαιολογούν την εγκληματική συμπεριφορά της τρόικας και επιδιώκουν αγαθή συνεργασία μαζί της, που μοιραία καταλήγει στην, χωρίς ουσιαστική αντίδραση (εκτός από τις αέναες όσο και αναποτελεσματικές διαπραγματεύσεις) υπογραφή του ενός μετά το άλλο, των καταδικαστικών χαρτιών, για την Ελλάδα. “Εσωτερικοί” είναι, γενικώς, οι δογματικοί, που υπηρετούν τον υπερφιλελευθερισμό, αλλά και την ανεξέλεγκτη παγκοσμιοποίηση, με όλες τις οικτρές επιπτώσεις τους, εναντίον των πολλών και των λιγότερο ισχυρών.
*Εξωτερικοί είναι όσοι αναγνωρίζουν τα αδιαμφισβήτητα γεγονότα. Ότι, δηλαδή, η ΕΕ μας κατέστρεψε εν ψυχρώ, εξακολουθεί να μας εξοντώνει με εξευτελιστικούς εκβιασμούς, με την υποχρέωση εφαρμογής αναποτελεσματικών μεταρρυθμίσεων, με το παραμύθιασμα περί success stories, με την υφαρπαγή του δημόσιου πλούτου μας. Και μάχονται, αν και γνωρίζουν, ότι οι αγώνες τους δεν οδηγούν πουθενά. Είναι ακόμη αυτοί, που μεταξύ των δύο διαθέσιμων κοσμοθεωριών προτιμούν την παρεμβατική του Keynes, ή ορθότερα το συνδυασμό των δύο.
Το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη, εκτός από τα πολλά του προτερήματα, που ανάμεσα σε άλλα είναι η καθαρή και συγκροτημένη έκφραση, η ακρίβεια των γεγονότων και η επάρκεια των αποδείξεων, η ευπρέπεια των εκφράσεων, αλλά και η ευαισθησία, αλλά και ο εμπλουτισμός του κειμένου με ιστορικές αναφορές, με λογοτεχνικά αποσπάσματα, με ευρηματικά αποφθέγματα και ανέκδοτα έχει, ωστόσο, κατά τη γνώμη μου πάντοτε, και σοβαρά μειονεκτήματα. Θα αναφέρω ως πρώτο, την μη επιτυχή επιλογή του τίτλου, που ναι μεν μεταφέρει εκλεπτυσμένη ειρωνεία, αλλά πιστεύω ότι πιο συμβατός με το περιεχόμενο, θα ήταν: “Το ευρωπαϊκό συνδικάτο εγκλήματος”. Πιο ουσιαστική αδυναμία θεωρώ τη διάχυτη, σε ολόκληρο το κείμενο, ανεπίτρεπτη ουτοπία: δηλαδή, την πεποίθηση, ότι με τις διαπραγματεύσεις, όσο εμπεριστατωμένες και να ήταν, θα μπορούσε να μεταβληθεί το πράγματι αδιάβροχοπρόγραμμα της ΕΕ, στο τμήμα που αφορούσε την Ελλάδα. Η αφέλεια αυτή, που φαίνεται ότι διατηρήθηκε μέχρι το τέλος της θητείας Βαρουφάκη είχε δύο εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες:
α)Η πρώτη ήταν, η μη αξιοποίηση, όσο ακόμη ήταν καιρός και όσο οι αρχικά ορθές απόψεις του Πρωθυπουργού δεν είχαν υποστεί τη φθορά, από τις ειδικές περιποιήσεις της κυρίας Μέρκελ και από το θλιβερό επηρεασμό τμήματος του περιβάλλοντός του, δηλαδή της ΡΗΞΗΣ. Που θα έπρεπε να απορροφήσει το σύνολο του διαθέσιμου χρόνου, χωρίς σπατάλη του σε παλινωδίες ή φρούδες ελπίδες, για δήθεν βελτιώσεις, μέσω ατελεύτητων διαπραγματεύσεων. Ιδίως, που το σάπιο περιβάλλον των θεσμών ήταν αρκούντως γνωστό, όπως αυτό αναδύεται με επιτυχία μέσα από τις αναλύσεις του συγγραφέα.
β)Η δεύτερη, άμεσα σχετιζόμενη με την πρώτη αντίρρησή μου, αναφέρεται στη μη κατάρτιση σοβαρής μελέτης για την αντιμετώπιση των πολλών και δυσχερών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, μετά τη ΡΗΞΗ. Ρίχνοντας, φυσικά, το βάρος αυτής της μελέτης στους τρόπους απάλειψης των αρνητικών επιπτώσεων από το πέρασμα στη νέα δραχμή, καθώς και στις προϋποθέσεις ταχύρρυθμης ανάπτυξης, σε συνδυασμό με αναδιανομή εισοδήματος. Την οικοδόμηση, δηλαδή, μιας νέας Ελλάδας, αντί των σπαραξικάρδιων συζητήσεων με τους δολιοφθορείς της.
Σε συνέχεια των παρατηρήσεων/αντιρρήσεών μου, είναι απαραίτητο να προσθέσω και την έκπληξή μου, για την ταύτιση (αν, βέβαια, την εξέλαβα ορθά), του συγγραφέα, της ιδιότητας του ευρωπαϊστή με το ευρώ. Κατά την κρίση μου, δεν παύει να ανήκει στην Ευρώπη οικονομία που είναι έξω ή έχει εγκαταλείψει το ευρώ για να επανέλθει στο εθνικό της νόμισμα. Αντιθέτως, θα έλεγα, και ειδικότερα για την Ελλάδα, ότι θα είχαμε απαλλαγεί από ένα ασήκωτο βαρίδιο, που κατέστρεψε την έστω χαμηλή ανταγωνιστικότητά μας και που δημιούργησε τα ανεξέλεγκτα εξωτερικά μας ελλείμματα, με αντικάτοπτρο τα επίσης ανεξέλεγκτα πλεονάσματα της Γερμανίας. Και για να προχωρήσω βαθύτερα: πως δικαιολογείται η πίστη του Γιάνη Βαρουφάκη ότι θα ήταν ποτέ δυνατόν να πειστεί η Γερμανία να άρει τη λιτότητα από την Ελλάδα, εφόσον μια τέτοια ενέργεια, εκτός του ότι θα αποτελούσε κακό παράδειγμα για το σύνολο της Ευρώπης του Νότου, θα έθετε σε θανάσιμο κίνδυνο και την επιβίωση του ευρώ; Και, τέλος, πως φαντάστηκε ο ευρωπαϊστής Βαρουφάκης τη ΡΗΞΗ, με παραμονή όμως της Ελλάδας στην Ευρωζώνη; Εκτός του ότι θα επρόκειτο γιααδύνατο σχήμα, εκ των πραγμάτων, η σπουδαιότερη αντίρρησή μου αναφέρεται στην αδυναμία επίτευξης ταχύρρυθμης ανάπτυξης, έχοντας ως νόμισμα το σταγονομετρικό και δανειζόμενο ευρώ, όταν η ανάπτυξη της καταποντισμένης ελληνικής οικονομίας απαιτεί, για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, την εφαρμογή ελεγχόμενου πληθωρισμού. Με μια συνοπτική ερώτηση: πώς ο τόσο καλά καταρτισμένος οικονομικά Βαρουφάκης δεν συνειδητοποίησε το αυταπόδεικτο: τον μονόδρομο σωτηρίας της Ελλάδας.
Η επιλογή του Γιάνη Βαρουφάκη ήταν, τελικά, άριστη για την Ελλάδα, χάρη στις πολύτιμες και ουσιαστικές επαφές του ανά την υφήλιο, στη διεθνή αναγνώρισή του ως οικονομολόγου, στις γνώσεις και την πρωτοτυπία σκέψης του. Και ήταν, βέβαια, κάκιστη επιλογή για τους δανειστές. Δυστυχώς, για τους λόγους που ανέφερα, και που συμπληρώνονται από το κείμενο του βιβλίου, η ευκαιρία αυτή χάθηκε ανεπιστρεπτί.
[1] Βλ. Μ. Νεγρεπόντη-Δελιβάνη, Όλη η αλήθεια για χρέη και ελλείμματα και πως θα σωθούμε, Η εν ψυχρώ δολοφονία της Ελλάδας κλπ.
[2] Έχω προσπαθήσει και εγώ προς αυτή την κατεύθυνση με άρθρα στην Le Monde, και βιβλία στη γαλλική γλώσσα, όπως L’assassinat économique de la Grèce et le dernierrecours la drachme, L’Harmattan-CEDIMES, 2014 και Grèceet euro : quel avenir ? Συλλογικό έργο με βάση τις εισηγήσεις στην ημερίδα που διοργανώθηκε τον Νοέμβριο του 2014, από το Ίδρυμα Δημητρίου και Μαρίας Δελιβάνη. Διευθυντής/Εκδότης του συγγράμματος, που εμφανίζεται στη σειρά CEDIMES από τις εκδόσεις L’Harmattan, είναι ο καθηγητής Gérard Lafay.
